Национална установа Универзитетска библиотека
„СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ“ - БИТОЛА
Rabotno vreme:
od ponedelnik do petok
od 7 do 20 ~asot
sabota
od 8 do 15 ~asot
Upis: 150 denari
SODR@INA
1
БИБЛИОТЕКА–ОДИДЕЈАДОРЕАЛИЗАЦИЈА
ОДМЕЃУНАРОДНАТАСОРАБОТКА
БИБЛИОТЕКАТАНИЗОДДЕЛИИАКТИВНОСТИ
СЕДУМТЕСВЕТСКИЧУДА
ДАВИГИПРЕТСТАВИМЕ
ОДЖИВОТОТНАБИБЛИОТЕКАРИТЕ
РЕНОВИРАЊЕНАСТАРИОТДЕЛИНАДГРАДБАНАНОВИОТ
ДЕЛНАБИБЛИОТЕКАТА
.................................................................................2
РЕАЛИЗИРАНИПРОЕКТИВОНУУБ„СВ.КЛИМЕНТОХРИДСКИ“ -
БИТОЛАЗА2009ГОДИНА
...................................................................................................3
ПРОМОЦИЈАНАБИБЛИОГРАФИЈАТАЗАБИБЛИОТЕКАТА
.................................................................................................4
НАКРАТКОЗАРАБОТАТАНАБИБЛИОГРАФИЈАTAЗАБИБЛИОТЕКАТА
.................................................................5
ПРОМОЦИЈАНАКНИЖЕВНИОТЗБОРНИКНАБИТОЛСКИПИСАТЕЛИ
................................................6
ЧЕТВРТАСРЕДБАНАРОДНОКРАЈНИТЕПИСАТЕЛИВОБИБЛИОТЕКАТА
.................................7
35СОБРАНИЕНАБИБЛИОТЕКАРСКОДРУШТВОНАМАКЕДОНИЈА................11
ПОСЕТАНАБИБЛИОТЕКАТА„ЛЕНИН“ВОМОСКВА
...............................................................................12
ДЕЛЕГАЦИЈАОДБИБЛИОТЕКАТА„ИВАНВАЗОВ“ОДПЛОВДИВ.......................13
ПОСЕТАНАБИБЛИОТЕКАТАОДВРАБОТЕНИТЕВОИЗУМ,МАРИБОР
...............................................14
МЕЃУНАРОДНАКОНФЕРЕНЦИЈАНАБИБЛИОТЕКАРИВОВРОЦЛАВ
.............15
ПОПУЛАРИЗАЦИЈАНАКНИГАТА,ПРЕДАВАЊА,ПРОМОЦИИ,ИЗЛОЖБИ
......................16
ПЕТРАВОЈОРДАН
..............................................................23
ИЗБОРОДНАЈНОВАТАСТИХОЗБИРКА
„ЧЕСТ“НАКИРЕНЕДЕЛКОВСКИ.....................................................................................24
ОВОСВЕТСКИКОТЕЛ
.........................................................................................................25
БИБЛИОТЕКАРИТЕНАЕДНОДНЕВНАЕКСУРЗИЈА
...........................................27
ПРВОМЕСТОЗАБИБЛИОТЕКАРОТ-ПИНГПОНГАРБЛАГОЈАБОШЕВСКИ
...........................................28
УЧИТЕЛОТСОНИЧЕОВИОТЧЕКАН
ПриредилНауме Ѓорѓиевски, директор
ПриредилаЛенчеАндоновска
Промотор Анита Ангелевска
Приредила ЈоландаБошевска, вишбиблиотекар
Приредиле Ленче Андоновска и ГорданаПешевска.............
Приредил д-рНиколчеВељановски, библиотекар советник............
ПриредилНауме Ѓоргиевски, директор
Приредила ГорданаПешевска, системинженер.................
ПриредилаМаријаМалгожатаМачковска, вишбиблиотекар........................
ПриредилДрагиКабровски.............................................................................
Приредила ЛидијаМирчевска,виш библиотекар
АвторНиколаКочовски
Приредил д-рНиколче Вељановски, библиотекар советник
Приредил д-рНиколче Вељановски, библиотекар советник
Приредил д-рНиколче Вељановски, библиотекар советник...................................29
КУЛТУРА...БИБЛИОТЕКАТАВОПЕЧАТОТ
БИБЛИОТЕЧЕН ТРЕНД
Издавач
За издавачот
Издавачки совет:
Главен и одговорен
уредник
Редакција:
Лектура и коректура
??????
Фотографии
Компјутерска обработка
и печат
Тираж
ISSN 1409 - 9497
СПИСАНИЕ НА
НУУБ „СВ. КЛИМЕНТ
ОХРИДСКИ“
БИТОЛА
Национална установа
Универзитетска библиотека
„Св. Климент Охридски“
Битола
ул. Ленинова 39
Науме Ѓоргиевски,
директор
д-р Николче Вељановски,
претседател
Јоланда Бошевска,
виш библиотекар
Гордана Марковска
д-р Николче Вељановски
д-р Николче Вељановски
Јоланда Бошевска
Илче Стојановски
Маријан Котевски
Академски печат - Скопје
300 примероци
Тел: 047/220-208;
Тел/факс: 047/220-515;
Тел на Изд.: 232-999
e-mail: nuubt@uklo.edu.mk
www.nuubt.uklo.edu.mk
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
2
РЕНОВИРАЊЕ НА СТАРИОТ ДЕЛ И НАДГРАДБА
НА НОВИОТ ДЕЛ НА БИБЛИОТЕКАТА
После триесет годиниодизградбатанановотокри-
ло на Библиотеката, во средината на јуни започна да
се работи на негова надградба со која ќе се добијат 500
метри квадратни корисна површина. Библиотеката
ќе добие две најсовремени читални во кои на читате-
лите ќе им биде достапна целокупната домашна и ст-
ранска периодика, монографски публикации како и
дигитализирани библиотечни материјали на ЦД и
ДВД. Исто така од посебно значење за читателите и
градот ќе биде современата сала за промоции, преда-
вања, симпозиуми и тн., каде преку соодветна совре-
мена технологија ќе може да се следи и симултан пре-
воднаистите.
Во втората фаза ќе се обрати внимание на енте-
10
риерното уредување на новиот дел, така што плани-
раме истиот да го пуштиме во употреба на 24 мај 20
година,наденотна светитебраќаКирилиМетодиј.
Всушност, на еденваковкапиталенпроектненате-
ра и потребата да го заштитиме новото крило од по-
ројните дождови кои ги пробиваа неговите постоеч-
кирамнибетонскиплочикоислужеакакокров.Соед-
навакванадградба,Библиотекатаперспективноќере-
шии еден друг големпроблем–недостатокотнамага-
цински простор за библиотечниот фонд. Во досегаш-
нитедвечиталниќебидепрефрленделодфондот сме-
стенвомагацинот закниги.
Свесни сме дека оваа надградба на новото крило
има и историско значење за Библиотеката и градот и
затоа сакаме да им се заблагодариме на Министерст-
вото за култура која целосно го финансира овој про-
ект, на која го изготви
проектот и на надзорниот
Исто така овие професионалци
воизминатитедве години.
Оваа година беше заменета столаријата во стариот
дел – прозорците, проект кој е исто така финансиран
одМинистерството закултура.
архитектот Тања Јосифовска
инженер Зоран Алтипар-
маковски. го уреду-
ваа холот и ходникот на новото крило и го вршеа
надзорот на работите при реставрацијата и конзер-
вацијатанафасадатана старотокрилоодБиблиоте-
ката
СтаротоиновотокрилонаБиблиотеката
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
Науме Ѓоргиевски, директор
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
3
РЕАЛИЗИРАНИ ПРОЕКТИ ВО НУУБ
„СВ.КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ“ - БИТОЛА ЗА 2009 ГОДИНА
Приредила: Ленче Андоновска -
виш библиотекар
Националната установа - Уни-
верзитетска библиотека „Св.Кли-
ментОхридски“ -Битола, за реали-
зација во 2009 година, имаше под-
несено повеќе проекти до Минис-
терството за култура на Република
Македонија и еден проект до Ко-
мисијата за култура при Собра-
ниетонаРепубликаМакедонија.
На наше големо задоволство, а
истовремено и голема обврска за
нашата установа, ни беа одобрени
неколку капиталнипроекти. Зара-
ди почитување на законските ро-
кови за одобрените проекти пред-
видени воДоговорите за финанси-
рање, веднаш по потпишувањето
на истите се отпочна со нивна реа-
лизација.
Се работеше плански во поглед
на временските периоди, почиту-
вање на законската регулатива, до-
бивање на соодветна документа-
цијаи слично.
1.Замена на старата дограма со
нова на стариот објект од зградата
на Библиотеката, и во целост е реа-
лизиран наведениот проект, со
штое заокруженнадворешниотиз-
глед на старата зграда на Библио-
теката, на која беше претходно во
2008 година направена конзерва-
ција и реставрација на фасадите на
стариот дел од зградата на Библио-
текатакоја е споменикнакултура,
2.Сите законскипроцедуриоко-
лудобивањетона ситепотребнидо-
кументи за изградба на поткровје
на новиот дел од зградата на Биб-
лиотеката се реализирани и добие-
на е целосно потребната докумен-
Реализирани се следните
проекти:
тација, а сега е во тек изградбата на
поткровјето, со што Библиотеката
ќе добие корисен простор од
500м2,
3.Издадена е книгата ВанчоНи-
колески - Раскази и народни песни
(од ракопис до книга), која ја уре-
дија Анета Стафановска и Науме
Ѓоргиевски,
4.Брошура со наслов „Од љубов
кон Пелистер засекогаш на Евере-
ст“, по повод 20 години од смртта
на Димитар Илиевски - Мурато, а
главен и одговорен уредник е Ни-
колчеВељановски,
5.Книга „Книжевен зборник на
битолски писатели“, со која се збо-
гатува книжевно - историската
вредност во линијата на континуи-
тетот на книжевнаБитола, од авто-
рите Ленче Андоновска и Гордана
Пешевска,
6.Континуирано се вршинабав-
ката на книги според одобрените
финансиски средства од Мини-
стерството закултура,
7. Проектот за набавка на нови
членски карти е реализиран и пот-
ребно е уште да се извршиинстала-
цијата,
8.Осовременување на одделе-
нието за заштита и репрографија е
во завршна фаза, набавени се ста-
лажи за поставување на книжниот
фонд со што ќе се овозможи поле-
сенпристапдокнигите,
9.Одржана е Четвртата родно-
крајна средба со битолските писа-
тели на 28.05.2009 година, на која
поголем дел од битолските автори
се претставија со дел од нивното
творештво,
10.Се одржа Тркалезна маса со
роднокрајните писатели од Чет-
вртата роднокрајна средба, на ден
29.05.2009 година во Библиотека-
та. Медијатор на Средбата д-р Ни-
колчеВељановски.
11.Сереализирапроектотодме-
ѓународна соработка помеѓу наша-
та библиотека и библиотеката од
Москва, Русија во месец јуни 2009
година.
Во текнаистражувањеиприби-
рање на материјали се и следните
проекти:
1.Во завршна фаза е припрема-
танакнигата „БиблиотекитевоБи-
тола“,
2.Од ризницата на стари цркви
во Битолско - мултимадијаленЦД-
ром(вторафаза),
3.Заштитана старииреткикни-
гивоБитолаиБитолско,
4. Во припрема е Каталогот за
одделението задеца,
5.Објавен е оглас за прибирање
на понуди за реализирање на про-
ектот „Обезбедување на книжниот
фонд“.
Се надеваме дека со ова темпо
на работа од страна на сите врабо-
тени во Библиотеката, одобрените
проекти ќе бидат реализирани и
пред истекот на предвидените ро-
кови.
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
4
ПРОМОЦИЈА НА БИБЛИОГРАФИЈАТА
ЗА БИБЛИОТЕКАТА
На почетокот сакам да ве позд-
равамовде сите присутни, а особено
задоволство ми е што постојано, на
Националната установа Универзи-
тетскабиблиотека „Св.КлиментОх-
ридски“Битоланеинедостсуваинс-
пиративност во организирањето
настаниипромоциинадела, тексто-
ви и автори, а тоа пак резултира ре-
дов но со одбрана публика-
вљубеник во книжевноста, книгата,
словото. Според етимологијата на
терминот библиографија – тој е со
грчко потекло и нејзиниот прв пре-
вод би бил „познавање на книгите“.
Според Вујаклија, „библиографија е
помошна наука која се занимава со
што поцелосно собирање и опис на
печатени дела, во една научна
област или пак целокупната кни-
жевностна еденнарод“.
Книгата „Библиографијата на
Националната установа универзи-
тетска библиотека „Свети Климент
Охридски“ –Битола од 1945 -2008“, е
паметник за оваа институција, заш-
то во себе содржи историски пода-
тоци за развојот на библиотеката,
систематизирани како резултат на
истражувањето на македонскиот и
странскиот печат кое се однесува на
периодите пред основањето, осно-
вањетокако градскабиблиотека, неј-
зиното прераснување во Матична и
универзитетска библиотека, па осо-
,
.
,
-
,
,
,
,
,
6 ,
временувањето и автоматизацијата
на библиотечните процеси и конеч-
но периодот кога оваа установа
стекнува статус национална устано-
ва.
Што и како истражувал тимот
кој што го редактирал ова издание
најверојатно ќе имаме прилика да
чуеме изворно однив а во оваа при-
лика самочеститки за систематскии
високо професионално сработени-
от труд Зошто е важно едно вакво
библиографско издание посветено
токмунаоваанационална установа?
Затоа што без малку тоа е цивили-
зацискапридобивка останува траен
документ мементо за идните гене-
рации кое пак од овој момент ќе им
биде од корист на сите оние во чиј
фокусќе сенајде Библиотеката.
Од сега за во иднина, трајно ос-
тануваат документирани сите изда-
нија на библиотеката сите актив-
ности сите случувања во еден пери-
од поголем од децении а кои во
суштина значат живот и секојднев-
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
Промотор - Анита Анѓелевска
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
5
.ни активностина оваа установа Тие
добија своја артикулација во едно
вакво книжно издание и остануваат
трајно сведоштво, стануваат исто-
рија, но истовремено и одлична
алаткаво градењетопретставаипро-
филирањетонаовааинституција.
Сигурно, многумина и од науч-
ни и истражувачки мотиви ќе се по-
викаат и ќе ја користат оваа библио-
графија, покрај мноштвото добро-
намерници кои само ќе добијат уш-
те еднапотврда за големинатаначи-
нот и воопштомисијата на една вак-
ва културна институција од нацио-
наленкарактер.
Културата е комплексен и
постојан процес, бедем на бидува-
њето, но иживот на сегашноста, ми-
гот, постоењето. Културата, не крои
сите нас, а ние секојдневно ја созда-
ваем и градиме, какошто го градиме
животот, домот, семејството, себе
си. Духовната – културната ризница
на еденнарод енеговотонепробојно
поприште, неговата исправеност,
достоинство, неговиот пиреј. Јас
токму така ја доживувам, како ог-
ромнонаследствоидар заидните ге-
нерации. Да се има сведоштво тоа
значида се биде, да сепостои. Јас сум
и по професија со првично литера-
турна определба, а дури потоа со пе-
дагошка.
Обврската да ја промовирам
оваа Библиографија ја прифатив без
двоумење, од една едноставна при-
чина- за моја среќа можеби, упатена
сум во она што го работи библиоте-
ката, луѓето кои ја водат оваа инсти-
туција, ситевработени, со силнапод-
дршка на пратеничката Стефанов-
ска. Но, овде пред сите вас морам да
признаам дека навистина сум изне-
надена од она што сега го имаме
преднас.
Соовој труд, Библиотеката само
ја потврдува својата цивилизациска
втемеленост во историјата на Бито-
ла, во културното достоинство и ис-
торија наМакедонија. Големите ра-
боти за својот народ и својот град се
прават тивкоиненаметливо, амаос-
тануваат да ги надживеат времиња-
та и невремињата на минливоста и
заборавот, достојно да им пркосат
совечноста.
НАКРАТКО ЗА РАБОТАТА НА
БИБЛИОГРАФИЈА ЗА БИБЛИОТЕКАТАTA
Приредила Јоланда Бошевска, виш библиотекар
По повод 64 –годишнината од
основањето на НУУБ „Св.
Климент Охридски“ Битола, на 25
м а р т 2 0 0 9 г о д и н а б еш е
промовирана „Библиографијата
н а Н УУ Б „ С в . К л и м е н т
Охридски“ –Битола : 1945 – 2008“
На реализација на овој проект
работеа три виши библиотекари
од Секторот за библиографско –
биб лиотечни информации :
Јоланда Бошевска, Цветанка
Дамјановска и Лена Секуловска.
Времето што го имавме на
располагање за еден ваков голем
проект бе ше минимално и
недоволно (помалку од една годи-
на). Успеавме да истражиме,
обработиме, ре дак ти раме и
уредиме 930 библиографски
единици од повеќе македонски
сописанија: „Битолски весник“,
„Нова Македонија“, „Вечер“,
„Дневник“, „Утрински весник“,
„Шпиц“, „Студентски збор“,
„Труд“ (Софиски неделник),
„ Б и б л и о т е к а р с т в о “ ,
„ Б и б л и о т е к а р с к а и с к р а “,
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
6
„Културен живот“, „Инфо-
м а г а з и н “ , „ О п ш т и н с к и
информатор“, „Универзитетски
глас“, списанието на Библиотеката
„Библиотечен тренд“, Летописната
к н и г а н а Б и б л и о т е к а т а ,
електронски извори на ВЕБ –
страници, записи од ЦД-а, ДВД и
други.
П р в и о т д е л н а
Библиографијата се статии кои ја
опфаќаат целокупната дејност на
Библиотеката. Ако се анализираат
содржините на истражените
статии, почнувајќи од најстарата
статија, па се до оние од 2008
година, може многу лесно да се
види не ј зиниот разво ј , од
читалиште кое служело за
позајмувањенакнигата соцелда се
подобри нивото на образованието
икултуратаналуѓетовоповоениот
период во тогашната Југославија
до денес кога прерасна во
современинформативенцентар.
Библиографијата содржи три
видови регистри: регистар на
наслови, регистар на автори и
предметен регистар. Со овие
регистри е овозможено брзо и
ефикасно доаѓање до бараните
податоци.
В о в т о р и о т д е л о д
Библиографијата претставени
библиографските извори од
сериските и монографските
публикации со фотокопии и
фотографии од поважните
настанивоБиблиотеката.
Какои секоја библиографија такаи
о в а а о с т а в а п р о с т о р з а
п о н а т а м ош н а н а д г р а д б а .
Проектот беше финансиран од
Министерството за култура на Р.
Македонија.
ПРОМОЦИЈА НА КНИЖЕВНИОТ ЗБОРНИК
НА БИТОЛСКИ ПИСАТЕЛИ
Сведочењата на творецот, за
неговите творечки напори и
дострели отсекогаш имале висока
в р е д н о с т и з н а ч е њ е з а
современикот и за идните
генерации. Затоа, појавувањето на
К н иж е в н и о т з б о р н и к н а
битолските писатели претставува
идеја која е за поздравување. Тој
претставува залог за иднината во
запознавањето, презентирањето и
зачувувањето на духовните
вредности на литературата од
нашиот град. Битолските писатели
и нивните дела секако дека високо
стојат на скалатана вредностите од
македонската литература па и
пошироко. Тоа се дела создавани
во Битола, дела кои пулсираат со
битолски дух и безвременски
космополитизам.
З а т о а , п о ј а в у в ање то н а
Зборнико т н а битол с ки т е
писатели има исклучително
Приредиле Ленче Андоновска и
ГорданаПешевска
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
7
значење бидејќи претставува
сведоштво за секојдневието, но и
за историјата на градот, духот на
времето, судбините на луѓето,
местата и спомените. Зборникот
претставува заложба битолските
писатели и нивните дела да се
оттргнат од заборавот, но и да
послужи како патоказ и водич за
идните генерации. Литературните
дела се споменик на еден изминат
пат низ времето и просторот, пат
низ литературата на градот кој
и з о би л у в а с о т в о рци . В о
Книжевниот зборник на битолски
писатели се застапени 11 автори од
кои пет поети, пет прозаисти и
еден критичар . Основните
критериуми за влез во овој
зборник се писателот да е од
Битола, да живее и твори во
Битола и да член на Друштвото на
писателите на Македонија .
Писателите во Зборникот се
застапени со фотографии, био-
библиографски податоци и со по
десет страници антологиски избор
од своето творештво. Редоследот
на претставувањето на писателите
е според критериумот возраст.
Зборникот е двојазичен, т.е.
целосно е преведен на англиски
јазик.
Зборникот е уште едно дело во
богатата издавачка дејност на
Национ а лн а т а у с т а н о в а -
Универзитетска библиотека „Св.
КлиментОхридски“ -Битола.
Книжевниот зборник на
б и т о л с к и п и с а т е л и б еш е
промовиран на 28.05.2009 година
во Магазата во Битола, од страна
на претседателот на Битолскиот
книжевен круг Петре Димовски,
кој детално се осврна кон
з б о р н и к о т и и с т а к н а з а
Битолските авторипретежноважи
ставот на Пол Валери, дека
„поетската мисла во делото треба
да биде сокриена како што е
сокриено хранливото својство на
плодот“. На општо задоволство на
сите нас, на писателите кои беа
присутнивопоголемдели гостиод
повеќе градови, беше промовиран
зборникот - дело кое пошироко ќе
го о твори прос торот на
препознавање и ќе ја актуелизира
мисијата на творештвото на
битолскитеписатели.
ЧЕТВРТА СРЕДБА НА РОДНОКРАЈНИТЕ
ПИСАТЕЛИ ВО БИБЛИОТЕКАТА
П о п о в о д Ч е т в р т а т а
роднокрајна средба на битолските
писатели од Македонија што се
одржа на 28 и 29 мај оваа година,
писателите, првиот ден во 20 часот
во Магазата, се претставија со
извадоци од своите дела. Вториот
ден, во Библиотеката, се одржа
традиционалната Тркалезна маса
на тема:
Дваесетината
„Сонот како стварност во
моето творештво“.
текстови ќе бидат објавени во
четвртиот Зборник. Самата тема
ги натера писателите да и
пристапат со голем интерес.
Неколкумина од писателите, и
покрај тоашто ги испратија своите
текстови, не беа во можност да
присуствуваат на Средбата,
воглавно од здравствени причини.
Групата се освежи и со со нови
имиња меѓу кои беа Мирјана
Приредил
д-р Николче Вељановски,
библиотекар советник
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
8
Стојановска Палигора, Весна
Мундишевска Велјановска и
Милица Димитријовска Радевска.
Ветеранот во македонската
к н и ж е в н о с т и е д е н о д
најреспектираните македонски
писатели, Владимир Костов, и
покрај своите 77 години со
внимание ги слушаше излагањата
на сите присутни што секако дека
беше голема чест за писателите. За
прв пат,Магазата ја откривме како
одлично место каде може да се
слушне гласот на мајсторите на
перото.
На Тркалезната маса воведен
з б о р з а с о н о т и м а ш е
организаторот и медијатор на
С р е д б а т а д - р Н и к о л ч е
Вељановски. Тој даде еден подолг
цитат од книгата на Екарт Тол,
„Нова земја“ за сонувачот и сонот:
Кога ќе се разбудиме наутро,
соништата исчезнуваат и велиме:
„О, тоа беше само сон. Не е
вистинско“. Но нешто во сонот
бездруго е вистинско, инаку би го
немало. Кога наближува смртта, се
осврнуваме на претходните
денови и се прашуваме дали и тоа
билосамосон. ...
Постојат сонот и тој што
сонува. Сонот е краткотрајна игра
на обликот.. Тоа е релативно, а не
апсолутно реален свет. А тука е и
сонувачот, човекот. Човекот е дел
од сонот. Сонувачот е подлабок
слој, слојот во кој се појавува
сонот, тој што го овозможува
постоењето на сонот. Тоа е
апсолутното зад релативното,
вонвременското зад временското,
свеста вообликотинадвороднего.
Сонувачот е самата свест – тоашто
стевие.
ВЛАДИМИР КОСТОВ
Сеедно како се квалификуваат
и како се изразуваат формите на
сонот и соништата, за заеднички
именител го имаат АПСУРДОТ со
парадигми кај Кафка, ЏемсЏојс во
европската литература и Борхес во
л а т и н о а м е р и к а н с к а т а , с о
заеднички именител Албер Ками
со н е г о вио т Сизиф . Т ак а
манифестиран, сонот може да
прејде во мотивирано сновидение,
да се фабулира причински-
последично во фабуларниот тек и
на тој начин да се искористи како
к н и ж е в е н м а т е р и ј а л в о
творечкиот процес: поконкретно,
емоцијално-идејно да се вгради во
структурата на книжевното дело.
На тој начин, ослободено од
јаремот митскиот бог на сонот
ХИПНОС, да се стави во власта на
з а к о н и т е н а у м е т н о с т а ,
произлезени од животната
стварност.
ЦАНЕЗДРАВКОВСКИ
Не! Со ништо не можете да ме
утешите. Ова што го гледам пред
себе не е ни убав сон, ни грдо јаве.
Ова е полошо од се што можев да
смислам. Јас веќе немам ни убав
сон ни грдо јаве. Немам ни што да
сонувам, ни на што да му се
радувам. Едноставно, немамнадеж
дека кога и да е во блиската или во
далечната иднина ќе ми се
обвистини лажната верба. Веќе не
верувам дека какво и да е
едноставно и веднаш поминливо
сонување може да ме залаже, да ме
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
9
подутеши. А верував, силно
в е р у в а в д е к а е м ожн о и
неможното; дека не е можно се да
се преврти ничкум и се што е
зелено и живо, да се претвори во
пепелава, мрачна, темна, црна,
неплодна јаловица!
ПАНДЕ МАНОЈЛОВ
Се менуваа слика по слика како
на филмско платно судбините на
луѓето, на оние покрај кои растев.
Детски, не знаев да разликувам сон
од јаве, та, од најмали години,
заносно јавето го претварав во сон
или сонот во јаве. И сето тоа се
бележело во вијугите на моето
помнење.
ПЕТКО ШИПИНКАРОВСКИ
Но моето зацентрирање за
сонот во творечката мисла го
нагласувам и како имагинација
што секако овде станува збор за
имагинарното како претчувство
во реалното било тоа да е
преминување на сликите од сон во
стварноста по будењетоибудноста
во блаженствените мигови или
сонот да е облик на предвесник на
навалата на црнила миговина тага
,
,
, ,
,
, ,
,
и патила што е составен дел од
животниот пат на човекот раѓање
ж и в о т и с м р т Н о к а к о
употреблива вредност и како
предсказание или како мистична
јавка сонот наоѓа своја поткрепа во
реката настани на творевината или
граѓатакакоскелет
,
: ,
, .
.
ВАНЧО ПОЛАЗАРЕВСКИ
Ако си интересен, автентичен,
твоите ликови и приказни самите
ќе велат Ох колку е заб но
преубаво да се биде креативен, да
сеимафантазија воразнибои, да се
патува и таму каде што никој не
патувал, односно патувајќи да се
с о з д а в а п а т з а з е м ј а т а
Далекуодовделија... и тн. Да го
убедиш преку
својата креација да продолжи да
мечтае, за на овој (прилично
н е у д о б е н ) с в е т м у с е
дадат/даваат нови димензии, денес
измислени, но можеби веќе утре
стварност. Затоа што, да не
заборавиме, светот го менувале
фантазерите, утопистите сите оние
штоверувалевоневозможното.
„
-
в
етето итател
а
Моите соништа си имаат некоја
своја енергија која произлегува од
начинот на размислување. Свесно
или несвесно соништата си имаат
моќ ко ј а ме осво ј увала и
исполнувала. Во зависност од таа
н е видлив а моќ н а с т ан а л е
необични песни, стихови кои
немааткрај.
КИРЕ НЕДЕЛКОВСКИ
ЃОРЃИ ПРЧКОВ
Кога делото ќе сум го напишел,
бидејќи делото бара да се
препрочитува, да се преработува,
јас препрочитувајќи го, соништата
повторно ги сонував , ама
повторно јаве и трезен, со чиста
душа, здраво срцеи за секого добра
мисла. Одненадеж сум дошол до
сознание дека соништата ти биле
стварност, крупни парчиња од
животот што секојдневно сум го
живеел, ама сурово, неубаво, дури
и грозно , значи во моето
творештво, вакви ми се и
соништата.
ВЕРА СТОЈЧЕВСКА – АНТИЌ
Но најсилен впечаток , можам
да кажам до денес, ми остави
мојата учителка сер Мари. Таа
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
10
беше млада девојка, стројна,
русокоса, бледолика, со сини
с м и р е н и о ч и , к о и б е а
најкарактерстични во нејзината
појава. Ги голтав нејзините
библиски приказни, кои ни ги
оживуваше. И преку збор, но
повеќе преку слики. Имаше
с п о с о б н о с т б е з с и л н и
гестикулации да ни ги наслика
интересните за децата поглавија од
Стариот и од Новиот Завет.
ПосебенибешеодносотконИсуса,
кого ни го откри во една волшебна
а истовремено најдобра човечка
личност со божја промисла. Со
денови го сликавме неговиот лик
на крстовите што ги правевеме
рачно од светликавите и шарени
лепливихартии.Нив гиносевдома
и ги редев во една тетратка, како
најчувани и драгоцени реликвии,
зашто јас самата гиизработував.
ПЕТРЕ ДИМОВСКИ
Сонот е во основата и на мојот
иден роман, поставен на работната
маса, кој ме внесе некаде длабоко
во времето, отворајќи една чиста и
јасна визија за еден простор и едно
време Јас стојам на некаква кула
и низ кружен отвор го посматрам
просторот Тој целиот натаму се
отвора Кулата се наоѓа некаде на
местото кај сточниот пазар стои
осамено извишена а пред мене се
отвора гол простор ненаселен
исполнет со тревишта и грмушки
…
.
…
,
,
, ,
,
со тумби ридови и опкружување
штогоимареалнатаБитола
,
;...
ЃОРЃИЈА НАЈДОСКИ
Мотивот на творечкото
сонување, да се застане на
во својство на
писател, е како прво проодување.
Колку првиот чекор е значаен,
толку и патувањето е подалечно и
понеизвесно се дури авторот, еден
ден, сам зад себе не се обѕрне кон
п а т о т ш т о г о и з о д е л ,
препознавајќи ги сопствените
стапалкикои гиоставилпонего.И,
кога ќе се препознае ќе може да
речедеканечекорелнапразно.
постаментот
ХРИСТО ПЕТРЕСКИ
Но, сонот си е сон. Ќе се оствари
доколку желбата е навистина
голема, но и подготвеноста да се
следи сонот. А, јас сега со гордост
веќе можам да кажам дека ми се
оствари животниот сон да станам
писател и издавач. Се сеќавам дека
таа желба ја имав кога го
завршував основното образование
и дека додека си играв во нашиот
селски двор посто ј ано си
повторував во себеси дека сакам да
пишувам и да објавам книги како
В а н ч о Ни к о л е с к и , В и д о е
Подгорец, Борис Бојаџиски, Ацо
Шопов, Симон Дракул, Хенрик
Сенкјевич...
ДОБРЕ ТОДОРОВСКИ
Впрочем, дали не се сонува и
кога се работи само за идејата кога
се подготвува нова литературно
творба, но и кога се работи на
содржината на делото, односно се
прави прет с т ава , к ако би
изгледало фабуларното дејство?
Ваквата состојба кај авторот јас би
нарекол сон со отворени очи.
Тоа оттаму заради што се прави
проценка на чуствителноста и
психолошката состо јба на
ликовите, до мерка на позитивна
прифатливост кај читачката
публика.
а –
САЊА МУЧКАЈЕВА –
ВИДАНОВСКА
Имам еден сон... Или повеќе
соништа. Се во едно. Можеби ги
остварувам како имагинација или
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
илузија што се распрснува секој
ден, па потоа повторно се раѓа.
Како поленот на ветерот, или
капката по дождот. Но можеби
писателот има свои, а повеќе туѓи
соништа. Го допираат со жештина
што боли, перцепцирајќи ја
реалноста која ја гледа со чувство
на учесник меѓу луѓето на кои
припаѓа.
БОГОЈА ТАНЕВСКИ
Во моето творештво сонот е
доста присутен во повеќе песни и
во повеќе мои стихозбирки. Има и
вистински и имагинарни сонови.
Во стихозбирката „Угорнина“ во
песната „Коњари“ коњарите во
летно време за време на вршидбата
околу пладне ги паселе коњите,
ДИМИТАРБОГДАНОВСКИ
,,Дали мојот сон треба да биде
откриен, дали смеам и дали ќе
имам доволна храброст за
неговото откривање?``, бидејќи
то ј н е спорно пре т с т а в ув а
интимност која, пак, понекогаш,
сакало тоа да се признае или не, не
ретко тежнее да биде скриена дури
и од самиот себе во најтајните
потониодсопственотобитие.
НИКОЛАКОЧОВСКИ
Се потрудив да составам книга
за одделни вистини за човекот и
човечкото, за она што се носи во
себе како товар или како копнеж,
за пусти желби и неумитна
дејствителност, за човечките
реалниограниченостиинемоќ заи
фактичкото застанување на
страната на она , носеното
понекогаш во длабоко интимниот,
уште детски дел на душите... За
човечката природа и за нејзината
несовпадливост со она што би
било идеално доброто, на кое му
преостанува само да биде
замислувановосништа.
заспале и при дремката сониле
мртовци, а според народното
верување тоа значело дека ќе
заврне дожд, па преплашени
стануваат и брзаат за дома дождот
данеимгофативравотво гумното,
житото да не им се запусти. Значи
ваквите соништапредупредуваат.
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
11
35 СОБРАНИЕ НА БИБЛИОТЕКАРСКО
ДРУШТВО НА МАКЕДОНИЈА
На 22 ма ј 2 0 0 9 г о дина
народната библиотека „Браќа
Миладиновци“ во Радовиш беше
домаќин на 36-тото Собрание на
Библиотекарското друштво на
Македонија на кое зедоа учество
околу стотина библиотекари од
државата. Поздравен говор одржа
градоначалникот на Радовиш, д-р
Роберт Велков, а со работниот дел
з а с е д а в а а
претседателот на
Б Д М , К и р и л
А н г е л о в ,
секретарот Елена
Тевчева и членот
на Извршниот
о д б о р н а
претседателствот
о д -р Су з ана
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
Котовчевска. Директорот на Библиотеката Петар
Трајанов зеде активно учество во дискусијата со тема
Функционирањена јавните библиотеки во условина
децентрализација на власта“. После кратката посета
:
„
на библиотеката „Браќа Миладиновци“ и црквата
„Св. Тројца“, дружењето со библиотекарите заврши
сопригоденручекворесторанот „Шампион“.
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
12
Приредил Науме Ѓоргиевски, директор
Во средината на јуни оваа година, во сегментот на
меѓународната соработка, беше реализиран проектот
од Министерството за култура, при што делегација
составена од директорот на Националната установа
Универзитетскабиблиотека „Св.КлиментОхридски“
Битола, г-дин Науме Ѓоргиевски, директорот на
Националната библиотека „Св. Климент Охридски“
Скопје , г-дин Миле Бошески, г-ѓа Анета
Стефановска, виш библиотекар и пратеник во
Собранието на РМ и други, по претходно
воспоставена соработка, ја посетија библиотеката
„Ленин“воМоскваиеденнејзинклон.
Делегацијата беше свечено пречекана од
амбасадорот на Р. Македонија во Русија и од
ПОСЕТА НА БИБЛИОТЕКАТА „ЛЕНИН“
ВО МОСКВА
ОД МЕЃУНАРОДНАТА СОРАБОТКА
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
генералните директори на двете библиотеки. Од
страна на македонската делегација беа поставени
изложби во двете библиотеки и им беа подарени 130
тома од македонската книжевност, проект на владата
на Р. Македонија. Библиотеката ја претставивме
прекунашитеизданија, аиститеимбеаиподарени.
Од страна на домаќинот беше организирана
посета и на културно-историските знаменитости на
Москва. Се надеваме дека нашата взаемна соработка
ќе биде продлабочена со возвратна посета од руска
делегацијанабиблиотекаривоМакедонија.
Од руските изданија за Македонија
Во реализација на проектот на Министерството за
култура на РМ, во делот за меѓународна соработка, на
24 и 25 јуни 2009 година, петчлена делегација од
Библиотеката „Иван Вазов“ од Пловдив, НР Бугарија
јапосетинашатаБиблиотека.
Одпосебеннивниинтерес беа скоро сите сегменти
од словенечката компјутерскапрограма 2 која
во скоро време требало да биде инсталирана и во
нивнатаБиблиотека.
COBISS
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
13
ДЕЛЕГАЦИЈА ОД
БИБЛИОТЕКАТА
„ИВАН ВАЗОВ“ ОД
ПЛОВДИВ
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
Охридски“ во Скопје, во попладневните часови
гостите од Словенија пристигнаа во нашиот град.
Истиот ден беше организирана групна посета на
античкиот локалитет Хераклеа и прошетка поШирок
Сокак, а вечерта следуваше взаемно дружење со
вработените од нашата установа. Утредента (сабота)
нашите гости од ИЗУМ организирано ја посетија
Библиотеката Гостите се интересираа за.
просторната искористеност на библиотеката,
работата со корисниците и за размена на искуства.
Воодушевени од убавините на градот Битола и
при ј а т н о и з н е н а д е ни о д љу б е з н о с т а и
гостопримливоста на битолчани, а посебно од
нашите вработени, го продолжија своето патување
конОхридиОхридскотоЕзеро.
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
14
На гостите од Пловдив им беше организарана
посета на Пелистер и на културно-историските
знаменитостивоОхрид.
ПОСЕТА НА
БИБЛИОТЕКАТА ОД
ВРАБОТЕНИТЕ ВО
ИЗУМ МАРИБОР,
Приредила Гордана Пешевска, систем инженер
Како резултат на долгогодишната соработка на
библиотеките од Р. Македонија с ИЗУМ (Институт
за информациски науки) од
М а р и б о р , Р С л о в е н и ј а
вработените во таа институција
организираа неколкудневна
екскурзија низ нашата земја. Во
рамките на таа екскурзијата беше
испланирана дводневна посета на
градот Битола и Националната
у с т а н о в а У н и в е р з и т е т с к а
биб лио т е к а „Св . К лим ен т
Охридски“ - Битола. На 05.06.2009
г. (петок), после посетата на
Националната универзитетска
биб лио т е к а „Св . К лим ен т
o
,
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
На конференцијата пристигнаа
над 120 библиотекари - учестници
од целиот свет: од САД, Канада,
Германија , Англија , Ирска,
Холандија, Франција, Словачка,
Литванија, Украина, Македонија и
одПолска.
Целта на конференцијата беше
размена на искуства во рамките на
проблемите концентрирани во два
тематскиблока:
Академската библиотека на
факултетот и во регионот и
Електронскитекнигивонаучните
библиотекиинапазарот
Во првиот тематски блок
презентиранибеа следните теми:
книжните фондови и нивната
функционалност во локален и
регинален контекст, современи
информациски технологии,
лобинг, промоција и макркетинг
в о н а у ч ни т е б и б ли о т е к и ,
б и б л и о т е ч н а с т а т и с т и к а ,
м е ѓ у н а р о д н и и д о м а ш н и
б и б л и о т е ч н и п р о е к т и ,
о б р а з о в а н и е и с т а т у с н а
библиотекарите, активно учество
н а б и б л и о т е к а р и т е в о
реализацијата на активностите на
библиотеките во регионот и
пошироко.
В торио т т ема т с ки блок
презентиран на конференцијата
опфати практични искуства како и
успешни проекти и модели на
располагање со електронските
извори. Претставените реферати
беа посветени на следните теми:
модели на понуда и начини на
набавка на електронските извори
во библиотеките, методи на
проценка на содржина на
„
”
„
”.
колекцијата, избор и селекција на
е л е к т р о н с к и т е и з в о р и ,
ор г анизирање на нивното
изнајмување на корисниците,
каталогизирање и информацја за
е-збирки, нивното чување и
архивирање , промоција на
електронските извори и пратење
на нивното искористување од
страна на корисниците, научни и
дидактички електронски збирки и
нивното искористување од страна
на студентиинаучниоткадар.
За време на конферецијата
настапив со презентацијата на
р е ф е р а т о т н а т е м а
Презентаци јата
предизвика голем интерес кај
присутните библиотекари и со
сигурност ќе придонесе за
воспоставување на соработка на
нашата инстутуција со повеќе
странски библиотеки. Програмата
н а к о н ф е р е н ц и ј а т а и
предтставените реферати се
дост апни на веб с трана :
Во рамките на конференцијата, во
попладневните часови , беше
о р г а н и з и р а н а п о с е т а
најзначајните споменици во
Вроцлав и некои замоци во
околинатана градот.
„
” .
Библиотечните проекти и
н и в н а т а р е а л и з а ц и ј а в о
Универзитетска библиотека во
Битола
www.bg.pwr.wroc.pl/wsbp/
BIBLIOTEKA - OD IDEJA DO REALIZACIJA
15
МЕЃУНАРОДНА КОНФЕРЕНЦИЈА НА
БИБЛИОТЕКАРИ ВО ВРОЦЛАВ
Приредила
Марија Малгожата Мачковска,
виш библиотекар
Оваа година по втор пат во
Вроцлав се одржа меѓународна
конференција на библиотекари
под името Втори вроцлавски
средби на библиотекари со полско
потекло Организатор на
конференцијата беше Главната
библиотека и Центар за научно-
технички информации при
Вроцлавската Политехника.
Конференцијата се одржуваше во
просториите на Политехника од
18-21 јули2009 г.
„
” .
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
ДЕТСКА БИБЛИОТЕКА
БИБЛИОТЕКАРИТЕ ВИ ПРЕПОРАЧУВААТ
Катерина Пејковска
ПРИКАЗНИ ОД СТАРАТА ЧАРШИЈА –
Иванчо Митревски – Мајсторот
2. КРАЛОТ ПАРТАЛКО – Ненад Џамбазов
3. ЗЛАТНО ГРНЕ – Стојан Тарапуза
4. Е-Е-Еј! ЈАС СУМ ПРВООДДЕЛЕНКА –
Славка Манева
5. МАЈЧИНИОТ СПОМЕНАР – Горјан
Петревски
6. И ТОА ЛИ Е ХРАБРОСТ – Ингер Мејер -
Дитрих
7. МОИТЕ ГРАФИТИ – Роберт Млинарец,
Ратко Бјелчиќ, Владимир Бакариќ
8. 220 ЛИНИИ – Малгожата Гутовска -
Адамиќ
9. МАКЕДОНСКИОТ ФАРАОН – Трајан
Петровски
10. СО ДЕЦАТА ОКОЛУ СВЕТОТ – Татјана
Родиќ
1.
BIBLIOTEKA - NIZ ODDELI I AKTIVNOSTI
16
БИБЛИОТЕКАРИТЕ ВИ
ПРЕПОРАЧУВААТ
Гордана Марковска
1. ЗАТОА ШТО ТЕ ЉУБАМ – Мисо Гијом
2. ЃАВОЛОТ НЕ САКА ДА ЧЕКА –
Себастијан Фолкс
3. БРИДА – Пауло Коелјо
4. НАСЛЕДСТВОТО НА СКАРЛАТИ –
Роберт Ладлам
5. ЛЕВИОТ БРЕГ НА СЕНА – Кејт Мјуир
6. ИГРАЈ, ИГРАЈ, ИГРАЈ – Харуки
Мураками
7. ТАЈНИОТ СВЕТ НА ЕДНА
ХУПОХОЛИЧАРКА – Софи Кинсела
8. ИСТОРИЈА НА ЉУБОВНИЧКИТЕ –
Елизабет Абот
9. ЖОЛТИОТ КНЕЗ – Васил Барка
10. СНЕГ – Орхан Памук
ПОПУЛАРИЗАЦИЈА
НА КНИГАТА,
ПРЕДАВАЊА,
ПРОМОЦИИ,
ИЗЛОЖБИ
Приредил Драги Кабровски
28.01.2009г.
А КЦИ ЈА " Е Д ЕН ШКОЛСКИ ЧАС ВО
БИБЛИОТЕКАТА"
11.03.2009г.
ИЗЛОЖБА НА КОПАНИЦИ - РЕЗБИ
Самостојна изложба на копаници
Јане Злате
К р с т е с к и ,
Националната установа Универзитетска
библиотека Св Климент Охридски од Битола
спроведе акција насловена Школски час во
Библиотеката за сите ученици од основните
училишта Посетите имаа културно образовен
карактер каде што учениците се запознаваа со
работатаидејностананашатаустанова
Во холот на Библиотеката свечено беше отворена
10-тата на
а т е љ ј е т о
" "- Битола
на
с а м о с т о е н
у м е т н и к -
копаничар од
Б и т о л а .
" . "
"
"
. -
.
MAKE
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
Изложбата ја отвори претседавачот на Советот на
општина Битола г ѓа На
отворањето на изложбата присуствуваше и
пратеничката од Битола во Собранието на Р
Македонија г ѓа
Во салата за промоциина Библиотеката осврт кон
делотонаписателотКостов дадоа:
- претседателнаДПМипроф. д-р
- ректор на Универзитетот во Битола. Покрај
големиот број на гости присуствуваа и пратеничката
во парламентот од Битола г-ѓа ,
претседавачот на Советот на општина Битола г-ѓа
и претседателот на
Општинскиот комитет на г-дин
. На крајот свое излагање имаше
авторот кој изрази голема благодарност кон
директорот на Библиотеката г-динНауме Ѓоргиевски
како организатор, потоа кон излагачите. Исто така во
оваа пригода на авторот му беа врачени поклони од
и од Детското ликовно студио
- .
.
- .
Лилјана Кузмановска
АнетаСтефановска
13.03.2009г.
ПОРТРЕТ НА ВЛАДИМИР КОСТОВ
ПетреДимовскии
РадеСилјан Златко
Жоглев
Анета Стефановска
Лилјана Кузмановска
ВМРО - ДПМНЕ
ЗлаткоМилошевски
Библиотеката "Св.
КирилиМетодиј".
13.03.2009г.
ИЗЛОЖБАНАКНИГИ
Портрет писателот
Владимир Костов
По повод литературниот на
во холот на Библиотеката беше
поставена изложба на книги од целокупното негово
литаратурно творештво комбинирано со објавени
текстовивопишанитемедиуми, каширанинакартон.
16.03.2009г.
ТРИБИНА
Библиотеката Македонското научно друштво
Трибина "Во
меморијата за Битола".
ВладимирТалески
Ѓорѓи Танковски Никола
Миновски Стевче Бојаџиев
Никола Димитров.
а
Анета Стефановска,
ЛилјанаКузмановска.
и
од Битола, во малата сала при Центарот за култура
од Битола организираа на тема:
Трибината ја отвори градоначалникот на Битола
г-дин кој воедно упатипоздравни
зборовиконприсутните гости.На трибината говореа:
г-дин - историчар, г-дин
, г-дин - доктор, и д-р
На трибината покрај
градоначалникот присуствуваа: пратеничката г-ѓ
и претседавачот на Советот на
општинатаБитола г-ѓа
25.03.2009г.
ПРОМОЦИЈА
"Св. Климент Охридски"
25
Март 2009
Библиографијата на Националната установа
Универзитетска библиотека "Св. Климент
Охридски"- Битола од Јоланда
Бошевска, Лена Секуловска и Цветанка
Дамјановска.
аАнитаАнгелевска.
Националната установа Универзитетска
библиотека од Битола, по
повод годишнината од нејзинотоформирањена
година, организираше промоција на
Промоторбешег-ѓ
64
(1945-2009)
“
”
17
BIBLIOTEKA - NIZ ODDELI I AKTIVNOSTI
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
23.03.2009г.
ИЗЛОЖБА
"Св. Климент Охридски"
ИЗЛОЖБАНАКНИГИ
"МЕЃУНАРОДЕНДЕННАДЕТСКАТАКНИГА"
Ханс Кристијан Андерсен,
Изложба
08.04.2009г.
СРЕДБАСОХРВАТСКИКНИЖЕВНИЦИ
Хрватскиот конзулат и МХД -
Хрватски културен центар "Марко Марулиќ"
Круно
Локотар, Ренато Баретиќ и Гордан Нухановиќ.
НаташаВеиновиќ.
По повод годишнината од формирањето на
Националната установа Универзитетска библиотека
од Битола во холот на
Библиотеката Одделот за културни активности на
Библиотеката подготви изложба на текстови
каширани на картон за Библиотеката објавени во
печатенитемедиуми.Составенделнаизложбата беаи
ситедосегашниизданијанаБиблиотеката.
Писателот роден на
година во Оденсе во Данска. По повод
годишнината, на истиот ден, Библиотеката постави
на книги од детски писатели како и делата
одовојпознат скандинавскиисветскиписател.
Библиотеката и
во
салата за промоции на Библиотеката организираа
ПОРТРЕТИ на хрватските книжевници:
Каколекторкаучествуваше
64 -
02.04.1805
02.04.2009g.
09.04.2009г.
САЕМНАКНИГИ-СКОПЈЕ
ПРОМОЦИЈА
Саемот на книгата -
Промотивен центар - Скопје
"Песни - од ракопис до книга) " и
"Расказиинароднипесни-одракописдокнига) "
Со почеток во часот, на
се организира
промоција на досега необјавени ракописи на Ванчо
Николески:
Книгите ги уредија нета Стефановска и Науме
Ѓоргиевски
ГорјанПетревскииРадеСилјан
12.00
А
Промотори:
15.04.2009 .
15.04.1980
.
г
ИЗЛОЖБАНАКНИГИ
Ванчо Николески
На година во Охрид умре познатиот
македонски детски писател Од
,
18
BIBLIOTEKA - NIZ ODDELI I AKTIVNOSTI
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
1950
( ).
" ", 1946 ,
.
.
година беше член на Друштвото на писатели на
Македонија Автор е на прославената
стихозбирка објавена во година
со која беа поставени темелите на современата
македонска книжевност за деца По тој повод во
холот на Библиотеката беше поставена изложба на
книгиоднеговототворештво
ДПМ
Македонче
16.04.2009г.
ГРУПНАПОСЕТАНАУЧЕНИЦИ
Школски час во Библиотеката
ОУ Д-р. "Трифун Пановски"
Во рамките на Акцијата на Библиотеката во
соработка со основните училишта од градот
насловена ,
Библиотеката ја посетија ученици од петто и шесто
одделение при од
Битола.
” ”
23.04.2009г.
СВЕТСКИ ДЕН НА КНИГАТА
"Светскиот ден на книгата",
"Даме Груев".
Андоновска Ленче
Вилијам
Шекспир, Мигуел Де Сервантес и Лопе Де ла Вега
23Април
Светски ден на книгата и на
авторскотоправо.
Коичиро Мацура,
Елизабета Канческа Милевска.
ДВД
По повод
Библиотеката ја посетија учениците од Основното
училиште Во име на директорот и
вработените во Библиотеката и во свое име ги
поздрави г-ѓа програмски
директор на Библиотеката. Во салата за промоции на
Библиотеката преку видеобим беа презентирани
книгите од тројцата светски писатели:
кои на се починати и од страна на УНЕСКО
овој ден е избран како симболичен ден на светската
книжевност или како
Беше прочитана светската порака за книгата од г-
дин генерален директор на
УНЕСКО и македонската порака од Министерката за
култура на РМ, г-ѓа
Исто така беше презентирано и за
Библиотеката.
23.04.2009г.
ИЗЛОЖБАНАКНИГИ
Шекспир,
СервантесиЛопеДеЛаВега.
Во холот на Библиотеката по повод светскиот ден
на книгата беше поставена изложба на книги од
тројцата светски познати писатели:
19
BIBLIOTEKA - NIZ ODDELI I AKTIVNOSTI
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
27.04.2009г.
ПОСЕТАОДУЧЕНИЦИ
27 Април 12 и 30
"Кузман Јосифовски - Питу" од Скопје,
Кемал Ататурк
"Завод и Музеј"
Драги Кабровски
г
ИЗЛОЖБА ГОДИНИБИТОЛСКИВЕСНИК
годишнината на Битолски
весник
Владимир Талески
Л и л ј а н а К у з м а н о в с к а
Новаци и Могила
На во часот Библиотеката ја
посетија ученици од трето одделение од училиштето
заедно со
наставничките при што покрај Библиотеката тие ја
посетија и спомен собата на при
Битола. Со гостите разговараше г
дин вработен на културни
активности во Библиотеката и во кратки црти ги
запозна со работата на Библиотеката од нејзиното
формирање до денес Посетата беше искористена за
разгледување на Библиотеката магацинот за книги
детската библиотека и користењето на компјутерите
во холот Во вториот дел од посетата беше
презентирано ДВД за Библиотеката кое со интерес
беше проследено а после беа поставени неколку
прашања
По повод
во холот на Библиотеката подготви изложба
на сите досегашни броеви на Битолски весник од
година па до денес Во присуство на голем број
гости меѓу кои градоначалникот на Битола г дин
претседавачот на општинското
с о б р а н и е г ѓ а
градоначалниците на општините
почесниконзулинаконзулатите
-
.
, ,
,
.
.
,
.
-
,
- ,
,
.
29.04.2009 .
45
45 "
"
1964
-
.
í
.
Пригоден збор имаше директорот на
Битолски весник г дин кој се
осврна на работењето на Битолски весник и додели
две на заслужниновинари Еднатаплакета ја
додели на новинарот во пензија
а другата на
која ја прими градоначалникот на Битола
По врачувањето на плакетите добитниците
се заблагодарија за дбиеното
признание а на Установата Битолски весник
посакаа успех во понатамошното работење Гостите
беапослуженисоскроменкоктел.
Менде Младеновски
Плакети
Димитар
Димитровски Такец Општината
Битола
ВладимирТалески
Димитар Димитровски Такец и градоначалникот
Владимир Талески
-
.
-
“ ”
07.05.2009г.
ПРОМОЦИЈАНАКНИГАЗАМУРАТО
ИЗЛОЖБА НА ФОТО И ТЕКСТОВИ
"Св. Климент Охридски"
"Пелистер"
Националната установа Универзитетѕска
библиотека од Битола, во
соработка соПланинарското друштво по
20
BIBLIOTEKA - NIZ ODDELI I AKTIVNOSTI
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
повод 20-години од смртта на
организираа промоција на брошурата
. Издавач
е Библиотеката. Подготовка, превод и уредник д-р
Николче Вељановски. Промотор беше Драган
Ристевски.
Промоцијата се одржа во холот на Библиотеката
каде што и беше поставена на фотографии и
текстови објавени во медиумите во година, кога
го освои врвот Фотографиите ги
подготви пе;атницата Микена. Поздравни зборови
беа пренесени и од Претседателот на Комисијата за
култура при г-дин
Изложбата ја отвори г-ѓа Анета
Стефановска.
Димитар Илиевски -
Мурато. "Од
љубов конПелистер засекогашнаЕверест"
изложба
Илиевски Еверест.
Собранието на Р. Македонија
Оливер Шамбевски.
1989
11.05.2009г.
МИНИ ПРОЛЕТЕН САЕМ НА КНИГАТА
Во холот на Библиотеката беше отворен мал
пролетен саем на книгата со издавачките куќи
"Просветно дело" и "Детска радост"од Скопје. При
самото отворање беше изведена кратка културна
програма од ученици на ОУ "Св. Климент Охридски"
одБитола.
19.05.2009г.
ПРОМОЦИЈАНАКНИГА
"Лук и вода"
Војо Маневски
ТрајчеКацаров
"ГоцеДелчев" Штип.
Промоцијата на збирката раскази од
штипскиот автор беше промовирана
од одШтип.
Меѓу присутните гости беше и директорката на
Националнатабиблиотека од
26.05.2009г.
ШЕСТИСАЕМНАКНИГАТА
Во организација на "Св. Климент
Охридски" од Битола на 26 мај 2009 година, во 20
часот беше отворен Шестиот саем на книгата -
Битола 2009 просторот пред Народниот театар.
Изјава замедиумите за самотоотворањеипрограмата
за манифестацијата "Денови на книгата"дадоја:
иблиотеката
“
” а
21
BIBLIOTEKA - NIZ ODDELI I AKTIVNOSTI
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
директорот на Библиотеката г-дин Науме
Ѓоргиевски, г-ѓа Ленче Андоновска програмски
директор на Библиотеката и д-р Николче
Велјановски.
28.05.2009г.
ПРОМОЦИЈАНАКНИГА
Во рамките на Програмата "Денови на книгата",
Библиотеката, на 28Мај 2009 година, (четврток) во 20
часот, во Магазата, организираше промоција на
книгата "Книжевензборникнабитолскиписатели"од
Ленче Андоновска и Гордана Пешевска вработени во
Библиотеката.
22
О2.06.2009г.
ПРОМОЦИЈАНАКНИГА
Врвови Раде Силјан
Мирјана Стојановска Палигора
Златко Жоглев
Митко
беше
промовирана во салата за промоции при
Библиотеката.
нигата од
Свое кратко излагање имаа
промоторите: и
проф. д-р ректор на Битолскиот
универзитет Стихови од книгата читаше
" "
.
Апостоловски
МериКафкалева.
- актер во придруж музички
исполнувањаод г-ѓа
, н о
03.06.2009г.
ПРОМОЦИЈАНАКНИГИ
"Св. Климент Охридски"
"Апекс"
ВанчоНиколески.
Илија
Мерковски
НУУБ и Издавачката
дејност од Битола организираа промоција на
книгипечатенивофондацијата
На почетокот присутните ги поздрави
од името на редакцијата и промоцијата
започна со претставување на сите автори кои
прочитааизвадоциодсвоитекниги.
18
10.06.2009г.
ПАНАЃУРНАКНИГАТА
Ден на
културата Библиотеката
"Панаѓур на книгата"
Во рамките на општинската програма
се вклучи со активноста
насловена: , кој се одржа на
плоштадот предМагнолија.На панаѓуротможеа да се
купат книги од македонски и странски писатели по
рекламна цена денари. Панаѓурот имаше за цел да
ја приближи книгата до битолската читателска
публика Панаѓуротбешеотворенод до часот
„
“,
50
10 19. .
BIBLIOTEKA - NIZ ODDELI I AKTIVNOSTI
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
ПЕТРА ВО ЈОРДАН
Приредила Лидија Мирчевска,
виш библиотекар
Приод кон градот Петра
Приод со балон
Древниот градПетра сенаоѓана
југозапад од Јордан кој се
п р о с т и р а н а А р а б и с к и о т
полуостров Историјата на Петра
од првите векови на постоењето се
утврдува од библиските римските
и грчките фрагменти Изграден
бил во Мојсиевата долина Петра
на латински значи карпа".
Карпите во кои е исклесан градот
севисокиидо70
,
.
,
.
.
„
m.
Влез во ризницата на фараоните
Во г п н
ера го покориле
Римјаните па
т а к а П е т р а
станува главен
град како дел на
Р и м с к а т а
п р о в и н ц и ј а
Арабија Неколку
векови бил голем
трговски центар од кој живеела
цела Јужна Арабија Благодарение
на стратешката геогравска
положба низ него минувале
караванските патишта помеѓу
Средоземјето Северна Африка и
Арабија Во градот имало во
изобилство вода зачини смола
темјан и свила Набатејците
жителите на Петра со овие
производи оствариле големи
приходи Градот почнува да го
губи своето значење кога
т р г о в с к и т е п а т и ш т а с е
преусмеруваат кон Еуфрат и
Персијскиот залив затоа што
караваните сега веќе скршнувале
на север кон Палмира г п н
106 . . .
,
.
.
,
,
.
, , ,
. ,
.
,
. 105 . . .
Градот вклесан во карпи
SEDUMTE SVETSKI ^UDA
23
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
Ера била кобна за Петра Тогаш во Рим управувала
Тројановата управа и сите дотогашни привелегии на
градот биле укинати и таа останала речиси без
историја.Петраво7век ја заземаатмуслиманите.
.
Гробови
Повторно се споменува дури во 1812 год. кога
рушевините на градот ги видел Швајцарецот
Дотогаш ниту еден жител на Европа
не бил во Петра. Добар дел од познавачите на
историјата ги слушале приказните за легендарниот
градисклесанвокарпи.
Johan
Ludvig Burkhart.
VI GI PRETSTAVUVAME
24
Роден е на 28.09.1954 година во
Битола, каде што и завршува
Педагошка Академија – група
македонски и српскохрватски
јазик. Објавува поезија од 1972
година а од 1981 (па неколку
години по ред) е уредник во
списанијата „Развиток“ „Стожер“
и „Раст“. Член е на Друштвото на
писателите на Македонија од 1989
година амоментално е секретар во
истото.. Застапуван е во повеќе
избори и антологии, а дел од
неговите песни се преведени на
англиски, француски, руски,
турски, српски и други јазици.
Меѓу неговите дела се вбројуваат:
(поезија, 1982),
(поезија,1986), (поезија,
1989), (поезија, 1992),
(поезија, 1994),
(поезија, 1997),
(поезија, 1999),
(двојазичен поетски избор, на
македонски и ар мански, 2000),
,
o
Потреси Прав
Слоеви
Душа Некои
нешта Безмерно
Излегување од
времето Чуда
ИЗБОР ОД НАЈНОВАТА СТИХОЗБИРКА
„ЧЕСТ“
НА КИРЕ НЕДЕЛКОВСКИ
Откопано вино
Судбини и
соништа Чест
(двојазичен
поетски избор, на македонски и
француски, 2000),
(поезија, 2004) и
(поезија, 2008).
Добитник е на следните
награди: „Книжевна младина“
(1982), „Млад борец“ (1986),
„Смедеревска поетска есен“ (1987),
„Ѓурѓа“ (1992). Учествувал повеќе
пати на Струшките вечери на
поезијата. Често објавува во
периодиката во Македонија и
странство.
ЧЕСТ
Чисто
Човечко
Чувство
Останаловомене–
Страст
Дасе
Носи
Татковината
Секаде
Сосебе
Кадештосакам
Икакваштосакам
Дабиде
Денес
Вомислитеналуѓето
Даостане
Нешто
Свето.
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
25
МАКЕДОНСКИЈАЗИК
Жилаво
Стебло
Во
Светската
Подвижна
Шума
На
Говори.
Секаде гоима
Мојотнарод
Пуштил
Длабоки
Корени
А
Ниесме
Свежа
Вода
Која
Доаѓа
Секогаш
Навреме
Да го
Освежува.
ПЕСНАТА–ПЕРДУВ
Сака
Лесно
Даизлезе
Птицата
Одмене
Симисли
Сега
Големае
Ивешта
Наветровите
Одзборови
Зада се
Искачи
Кадештосака
Ида
Запее
Совршена
Песна.
АЛЕКСАНДРИСКА
БИБЛИОТЕКА
Овде
Ако
Те
Нема
Тогаш
Те
Немало
Никаде
И
Никогаш.
ОВОСВЕТСКИ КОТЕЛ
Никола Кочовски
"Пред десет години беа доста ожесточени лета, но
сега веќе се неспоредливо поврели и им причинуваат
вистински грижина луѓето како да гипребродат, да се
избаватодживиотпек... "
"Ланското лето се јавија на повеќе места шумски
пожари, но годинава бројот на такви пламтеења низ
нашите гори е загрижувачки, многу поголем. Нема
ден да не вивне некој нов пожар. За жал, ретки се
случаите на успешно изгаснување, но затоа веќе
поначесто се повторуваат појави на слевање два, три
пожари во еден, и вилнеење на стихијата понатаму.
Самонекој обилендождаконе заврне... "
"Сонцетосеразбесне... "
Вакви цитати, напишани по весниците и говорени
низ етерот, се беа појавиле уште пред близу половина
век, но сега траги од тоа што порано се
предупредуваше тешко можеа и да се најдат.
Државните библиотеки во најголемиот дел беа
опожарени, истото се случи и со повеќето радио и
телевизиски станици, до колку навреме не се
затворија, додека тие два-три електронски медиуми
што останаа, веќе и не зборуваат за тоа, за врелоста,
божјиот или небесен гнев Нивните целосни термини
строго се резервирани за друг вид програми и
информативни и забавни програми кои им се
потребни и ним, како тешкообогатени сопственици,
и на онаа останата многубројна елита, зашто
всушност за неа најмногу и постојат, за нејзиното
забавување и посебно информирање, полно со
никогашвоминатотонепозната толкава етикеција...
.
≠
≠
VI GI PRETSTAVUVAME
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
26
Дуќани имаше извонредно големи и раскошни и
преполни со секакви освежувачки напивки, и
апарати кои овозможуваа чуда од новоизмислени
ладовини, еден раскошен, речиси дури ароматичен
свет за нив. За тие што имаа да платат. Тие живееја,
тие не умираа по улиците, по своите соби, по
праговите на недобро заштитените живеалишта од
жештината.
Меѓу тие што угинуваа незабележани и
непожалени, сепак некои успеваа да се одржат. Како,
само тие знаеја. Во бедата и во страдањето душата
понекогаш се чкоркосува и бидува заборавена од
масовното, често зло...
Имаше еден кој колата, купена во поранеши
времиња настаро, сепак можеше да ја вози, но сега не
беше во можност да ја регистрира. Доста долго му
стоеше така, ја подгризуваше рѓата, зашто сега веќе
немаше кому да се продаде таква, дотраена кола, се
што се купуваше и се возеше по улиците беше ново и
болскаво, со најлуксузен изглед произведено, и по не
многу возење, уште во сосем употреблива, здрава
состојба, се фрлаше во отпад, а немаше кој да се
заинтересира да го земе тоа за мали пари и да се
служи. Е, овој бедник со колата некогашна останата
водворот, се викашеТраенче.Арно амапо сумавреме
поминато така во сиромаштија, се зажела, му дојде
жалење за изминатото време од животот, и смогна да
прискуси крајно од храната, купи бензин, ја проба...
проработи, убаво сепак проработи. И задишувајќи
мошне длабоко, излезе со колата од дворот, во неа го
беше сместил семејството, решен барем еден ден да
прошета, да види какви се убавините, далечините
одамнаневидени.
Не беше воопшто тешко да биде забележан од
полицијата. Тој заборави да помисли на тоа дека
немаше веќе стари коли по улиците и другите
коловози. Се раскош од возила... И го легитимираа,
му одредија казна поради гнасење на улиците, која
'
Ä
Ä
беше поголема отколку што изнесуваше
неколкумесечното јадење на целото негово семејство.
Немаше да плати ни четвртинка од тоа. И го
затворија.
Во една раскошно подредена канцеларија на
власта се водеше извесен деловен разговор меѓу
помал службеник и позначајниот, со покрупна
функција.Откакопотчинетиотнеколкупатиповтори
дека затворениот прекршувач на сообраќајниот ред
нема да ја плати казната, а да го држат затворен не
знаат што да прават со него, важниот службеник му
рече:
Море, пушти го таму... Толку ли не ти текнува!
Зарем сакашоднего и од други како него да создадеме
незадоволнакласа?
И го пуштија така од затвор. Траенче се
чувствуваше пак вратен во смиреноста. Речиси како
дабешесреќен...
≠
И бидејќи пробојот на сончевината се пожесток
продолжуваше, а веќе ни тие, самоодбраните, на
жештината не можеа да и се отпрат ни со телата ни
со душите, изнајдоа смисла да им се предаваат на
вештачки задоволства за кои откриваа можност во
своите зовриени тела. Еротското стана важност број
еден. Во склокотената горештина во која им се
премеќаваа по најдолго голи телата, салосани,
потосани, како кон новооткриена утеха, која не беше
утеха, туку нешто многу жално и многу скудно,
прибегнаа кон состојбата на надразнетост, барање
начини да се продолжи колку што може повеќе таа,
состојбата на надразнетост, од која остануваа
преморени и отрпнати нервите, и пак прибегнуваа
кон неа. Единствена смисла. Храната веќе одамна во
нив, тешкообогатените, не предизвикуваше убави
чувства, па се бореа, бараа се понови видови на
Ä
Ä
Ä
VI GI PRETSTAVUVAME
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
еротското, трудејќи се така да избегаат од
презаситеност и во тоа, последно во кое се
манифестираше нивниот живот, оти разумот се
закожурчувашеисушеше, слабибеа даиздржатво тие
пеколскиврелини.
Така, еден од облиците на живеењето, што значи,
чувствувањето, беше она што стануваше можно со
нивните деца. Доживување за родителите беше, она
што им преостана како единствено чувствување да го
гледаат и кај своите чеда. Младите тела,
предизвикани на полова возбуда и полов настрем,
стануваа драж која светот се уште ја чуваше за нив!
Секоја помисланаонаштоводамнината се сметало за
ч е с н о с т , н а в е в аш е л е т а р г и ј а и н емир ,
осиромашеност, мртвило на духот. Она што беше
било некогаш возрасна граница под која не се
одобруваше полов живот на доаѓачкото поколение,
набрзина, ревносно се прогласуваше за тешка, лоша
глупост. Да се гледа како се настремуваат девојчиња
на момчиња, претставуваше моменти на среќа,
голотијата притоа ја зголемуваше таа среќа. А
особено за оние кои ќе беа заслужни за таквото
настрвување на децата од двата пола едно на друго.
Изгледот на кревките млади тела им остануваше како
еднаубавина.Убавинакојакај себевеќе сенемаше...
Под се позасилениот припек на летата кои траеја
три четвртини од годината, веќе дамна беше
испарило секакво почитување или навраќање на
свеста кон некогаш опширно пишуваните и
препечатувани сознанија на науката за опасноста од
предвремено вкусување на тој плод од страна на
младото поколение. Какви ти недоносени глупости,
теории божем, штогодерштини! Баш убаво беше што
пламен ги ништеше библиотеките, и убаво беше што
новиот ум, во врелоста, не бараше да се души во
читање дури и таму каде што имаше останато нешто
зачитање.
Ами што!... Жедта за се нови и нови наситки со
убавини во чувството во осетот биеше во
впалените умови, како небаре акт на вистински спас
во живот, слично како што е спас од опожарувачкиот
припек шише со ладна, освежувачка напивка од која
се здивнува.
И, отпрво по некој тука-таму, а потоа, без
наидување на пречка, се повеќе возрасни
посегнуваа по своите деца, ги притиснуваа во својот
раширен, впален скут, мажите ќеркичките, жените
синовите, ги дразнеа како што ги беа научиле и
меѓусебе да се дразнат, го заземаа местото на младиот
партнер... И тоа продолжуваа редовно да го прават,
менувајќисе, испомешувајќисевовозраста, вородот.
И надојдоа новороденчиња со нешто ново и во
изгледот, и во погледот и во гласот. Лица
Ä
Ä
Ä
Ä
≠ ≠
искривулчени, потсобрани, влакносани, небаре
мајмунски, ноне беамајмуни, и гласовиштоврескааи
никако не заличуваа на човечки говор, и уши што
бегааодкаковидабило говор, иочисоболскотвонив
што беше див, јаросен, како јаросното сонце од
небото.
Возрасните родители, од тие изродени болскоти
во плипотот младенци, и без размислување ги
стресуваа морници, но немаше враќање. Не остана
веќеконштода севратат.
И вилнееше огнот од разоткриеното ,
обеззаштитенонебо.
А сиромашни останаа сепак по некои, на кои
што сега им порасна доста цената. Тие се чинеа како
поинаква сорта луѓе. Но веќе никој и не се
интересираше да открие дали, во основата, се
разликуваамногуоддругите.
≠
BIBLIOTEKA - OD @IVOTOT NA BIBLIOTEKARITE
27
ОД ЖИВОТОТ НА
БИБЛИОТЕКАРИТЕ
БИБЛИОТЕКАРИТЕ НА ЕДНОДНЕВНА
ЕКСУРЗИЈА
Вработените во НУУБ "Св.Климент Охридски" -
Битола, покрај редовните работни задачи и
дополнителни ангажирања за реализација на
проектите, одделија еден ден од викендот во месец
март за еднодневна ексурзија низ југозападниот
регионнаРепубликаМакедонија.
Во дворот на манастирот Св Богородица
Пречиста во Кочевско
„ .
– “
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
Приредил д-р Николче Вељановски
28
Беа посетени манастирите Св. Богородица -
Пречиста” во Кичевско и “Св. Јован Бигорски во
дебарскоиВевчанскитеИзворивоСтрушко
“
”
.
Манастирот „Св. Јован Бигорски“ во Дебарско
Вевчанските Извори во Струшко
Заедничкото дружење помеѓу нашите
библиотекари остави трајни спомениижелба за идни
повеќедневниексурзии.
ПРВО МЕСТО ЗА БИБЛИОТЕКАРОТ -
ПИНГПОНГАР БЛАГОЈА БОШЕВСКИ
На 1 и 2 јули се одржаа традиционалните
на СОНК (Синдикат
на образование, наука и култура) кои имаа
натпреварувачки карактер. Игрите опфаќаа повеќе
спортови:
На игрите учествуваа
Регионални синдикални игри
одбојка, мал фудбал, пинг понг, шах и
пикадо и спортски риболов.
вработени од повеќе установи и организации од
градовите од западниот дел на Македонија: Битола,
Струга,Охрид,Кичево,Прилеп,ДемирХисариРесен.
му
п р и п а д н а н а
библиотекарот
Благој Бошевски,
в р а б о т е н в о
НУУБ – „Св .
К л и м е н т
О х р и д с к и “
Битола . Оваа
диплома не е
прва за Благој.
Т о ј б и л и
југословенски
првак во пинг
понг, а неколку
пати бил прв и во
Македонија.
Првото место во пинг понг – поединечно
BIBLIOTEKA - OD @IVOTOT NA BIBLIOTEKARITE
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
29
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
УЧИТЕЛОТ СО НИЧЕОВИОТ ЧЕКАН
Осврт кон романот „Учителот" од Владимир Костов)(
Приредил д-р Николче Вељановски, библиотекар
советник
„Никој не страдаше толку многу за она за кое
страдав јас“
Ниче .............
Кога прв пат влегов во домот на ВладимирКостовму
дадов две книги кои произлегоа од мојот докторат на
тема „Духовното созревање на човекот во процесот на
социјализацијата на личноста“, а тој, само што го
започнавме разговорот како во некаква твоја одбрана
веднашрече: „Немој даме терашповторнода гоотворам
моето трето преработено и дополнето издание на
романот „Учителот“ кое штотуку го затворив. Овој
роман толку силно ме измачува“. Тогаш сфатив дека
разговарам со човек кој целиот свој живот трагал по
вистината, по натчовекот во себе, а и самиот го потврди
тоа со четвртото издание на романот. На Втората
роднокрајна средба на битолските писатели од
Македонија која традиционално се одржува во
Библиотеката во Битола, во своето излагање на
тркалезната маса на тема: „Авторот за спецификите на
своето творештво“, Костов ќе рече: „Учителот е роман-
фокус на сите мои филозофски размисли во сите мои
дела.“ „Ликовите на Костов ја бараат вистината само
вистината, да ја спознаат, да ја откријат и да ја објават.
Тој испишува илјадници и илјадници страници како да
го чувствува демонот во себе за да пишува, поаѓајќи од
онаштоНиче гонарекуваше„аморфати“, т.е. одљубовта
кон судбината, кое според авторот на „Волја за моќ“ е
најплодното начело на постоењето. Токму затоа
неговите дела како градба на духот ни делуваат и како
литература и како философска медитација за човекот и
неговиотвнатрешенсвет.“ –ќеречеГеоргиСтарделов.
Но сепак, она што воодушевува кај писателот
Владимир Костов во романот „Учителот“ е силата која
произлегува од неговиот внатрешниот порив за
големата цел која ја нарекува слободен, вечени среќен
живот на луѓето. Од каде таа сила, од каде тој порив кај
Владимир Костов во далечната 1970 година кога
започнал да го пишува романот кој за прв пат беше
публикуван во 1976 година. Тоа е време на социјал –
комунизмот кога цензурата врз она што го пишуваа
писателите и критичарите беше се уште многу голема.
Во тоа време се уште Ничеовата „Волја за моќ“ е
поврзувана со нацистичката идеја за највисока
„Ариевска раса“ и со „Теорија за војна“, па како таква
беше неподобна за да биде прифатена на нашето
поднебје. Во 1980 година излезе првиот превод на
македонски јазик од Ташко Ширилов на Ничеовата
книга „Вака зборуваше Заратустра“ во која тој ќе рече:
„Ах, кога биможел да рикнам како силен бел бики да им
кажам на луѓето за смислата на нивното постоење на
земјата“.
Споредувањето на писателот Костов со философот
Ниче не е ни малку случајно кога зборуваме за
„Учителот" кој е во суштина едно философско дело, а
самата философија е егзистенцијалистичка, но со силна
вера во чистиот христијански дух кој може човекот да го
доведе до самоспознание и понатаму до слободниот,
вечен и среќен живот. Ако критиката постојано се
двоуми дали Заратустра во Ничеовото дело „Така
зборуваше Заратустра“ е персискиот мудрец Заратустра
или самиот автор, едно е многу јасно, а тоа е силниот
порив на Ниче за подобрување на човештвото. Јасна е
неговата улога на учител кој се обидува на еден
ирониченначинда гипревоспитанаучниците, па дурии
философите нарекувајќи ги со погрдни имиња,
30
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
кажувајќи им на овој или оној начин дека му се згадила
нивната „евтинанаучнамисла": „Јасне сакамдаве видам
ни облечени, а камоли голи“. За него тие „големи
научници“ не се ништо друго, освен луѓе обвиени во
незнаење и во желба другите да им ракоплескаат за
големата лага – науката, „денес човекот е потсмев и
мачен срам ... повеќе мајмун од било кој друг мајмун“. А
Костов преку Учителот во истоимениот роман ќе рече:
„СреќниотПетар (Пјотр)Доброчински ем
“. и бара излез од
животот кој му нуди наука која не му помага во
остварувањето на неговата голема цел. Постоечката
наука не му нуди иднина на слободен, вечен и среќен
живот. Се уште дијалектиката на доброто и злото,
раѓањето, растењето и умирањето владее со умовите на
луѓето како што владеела низ историјата во минатото и
денес. „Јас сум против ваквата дијалектика“ – вели
Костов. Во неа и во целата добрина човечка за која
зборува науката денес, се крие и ѓаволот кој најчесто е
многу тешко препознатлив: „Да ја исчистиме рѓата од
која не ни се гледа човечкото лице. А да се направи тоа,
треба да се отфрлисеонаштоисторијата гонатрупала во
нас, а е од ѓаволскопотекло, не е потребно да се има само
разумен ум, туку уште повеќе – човечка храброст. Треба
да подзастанеме. Да се свртиме назад, да видиме дали
сме го згрешиле патот. Да се свртиме кон себе. Врвејќи
низ времето, да видиме што се изналепило на нас.
Повлечени од науката, која станува сила за себе, лудо и
слепо грабименапред, без да знаемекаде сме се упатиле“.
Но, големата цел – слободниот, среќен и вечен живот на
луѓето е исто така наука, но наука која се предава преку
живиот збор на Учителот упатен кон ученикот, „Таа
наука не може да се предава и учи со машини. Тука е
потребен живиот човечки збор. Тука е потребен
творечкиот контакт меѓу учителот и ученикот. На часот
треба да се случи чудо. Да пламне оган. Прометејски.
Ако не пламне, часот пропаднал. – Значи, да заклучиме,
наставникот не смее да биде само предавач, туку и
философ. Но и тоа не е доволно, ако не е и воин. Тој и
неговите ученици треба да бидат на борбеното
поприште на животот“. И тука Костов и Ниче не се
разминуваат: „вашата работа нека биде борба вашиот
мир победа“ Костов низ целото дело не се откажува од
својот столб – водич, Библијата, „Според библиската
легенда, при градењето на вавилонската кула, со која
луѓето сакале да се извишат до небото, бог им ги
измешал јазиците за еден со друг да не можат да се
разберат. И кога не можеле, значи, да се разберат,
градејќи секој за себе, наместо во висина, луѓето
изградиле град во ширина – Вавилон, мешаница. И во
таамешаницатие се загубија.Нене сите“.
ојот учители
ученик истовремно Костов страда
-
.
Од излагањето на Костов на Втората роднокрајна средба
за романот „Учителот“
ЌЕ ИМА ЛИ СПАС ЗА ЛАЗАР?
Костов под влијание на својот силен внатрешен
порив кој прераснал во силна вера во себе и во Бога,
продолжува со надеж и за оние во тињата дека еден ден
ќе ги достигнат висините: „Некои сепак, успеаја да
излезат на чистина. Така, спасувајќи се себеси, тие што
се спасија ја спасија и човечката идеја за еден јазик, за
еден народ, за една цел – слободен, вечен и среќенживот
на луѓето.
. Сеедно вавилонската кула продолжи да се
гради. . Но и Вавилон
продолжи да се шири. И да се меша. Фатени во
единството на неговите противречности – во власта на
таа магија –
луѓето, во Костов се разбудува силна волја за излез од
затворот на сопствениот човечки ум: „Ете
. Во таа смисла
во литературата, -
, против реализмот во
политиката, на пример –
И Костов како и Ниче не му простува на
медиокритетите, или како што Ниче ги нарекува
„мувите на пазариштето“, „доброчинците и
справедливците“коисе „сроповедницина смртта“икои
најчесто му ја кројат судбината на големите луѓе. Затоа
Костов ќе се нафрли многу сурово врз чуварите на
традиционалното живеење, односно егзистенција
заради зачувување на својот живот, своите блиски и
својот посед, без разбудена волја за човечка
возвишеност во себе и во другите: „Во потрага по
типичното на времето, неминовно се доаѓа до
Само што за нив во канонските книги не се
зборува
Борбата за висините се обнови
со милијарди луѓе претале и претаат во
неговата тиња“. Сместен и самиот во истата тиња со
, во таа тиња
сум против дијалектиката: кога таа се применува за
поробување на луѓето сум и против
реализмот и во која било друга
област од дејноста на луѓето
против сфаќањето на
животот како матна река која бавно тече низ времето
и просторот и се со себе
“
влече, вклучувајќи го и
човекот .
31
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
сопирачите на историскиот прогрес, до ситните луѓе, до
разните домашари кои заедно со глувците дома, слатко
го грицкаат животот. Тие не можат да бидат вистински
херои на литературата. А и предизвиканата омраза кон
нив не може да биде доволен надоместок за едно
воодушевување, за едно борбено расположение што ќе
го предизвика кај младиот човек една оживотворена
возвишена идеја, една борбена идеја“. Костов како и
Ниче кон своите колеги, се нафрла врз авторитетите во
литературата: „
таа идеја ја нема. И,
ако ја има, одвај е видлива; плашливо покажана, одвај
живурка, место да пламти. Денес се поддржува едно
мислење дека добра е онаа литература во која се
среќаваат
.
Теоријата на таквата литература ги има воведено
термините: полнокрвни ликови, животно верни,
ликови од крв и месо. За оние луѓе, пак, што се борат за
високи цели, се смета дека за нив нема место во
литературата.
Колку што Костов страда за својата бесмртност и
бесмртноста на луѓето, на
професионално ниво тој
страда и за тоа што
литературата е немоќна да
му помогне на човекот за
неговата голема цел: „И тој
жив човек треба да влезе во
литературата. Нему треба
таму нашироко да му се
отворат вратите. Неговата
идеја таму треба да пламне.
но, ете, немаме таква
литература, литература-
оган која ќе го запали
читателот и ќе го инспирира за големи дела. Ние читаме
литература од изладени старци или од млади луѓе
предвреме остарени. Доста со таквите книги низ кои се
влечкаат . Дајте, вие писателите,
пишувајте за необични луѓе, дајте пишувајте необични
книги. . Дури и
Атистотел, тој кој важеше и важи за учител над
учителите и многумина кои се идентификувале со него
низ историјата морале, и мораат да го влечат истиот
„ропски јаремнавратот“. –ќеречеКостов.
Идејата за спас на Лазар може да се оствари само ако
„Железото најнапред се стопли во огнот на срцето, а
потоа да се кова со чеканот на умот. Згасна ли огнот на
Но ете, во најголемиот дел од
литератураташто се пишува денес,
ликови на обични секојдневни луѓе; на луѓе
чии животни цели главно се сведуваат на тоа да се
обезбеди опстанокот: јадењето, пиењето и породот
Се претпочитаат значи, глувци наместо
луѓе.НаценаелитературатасоПОРАЗЕНХЕРОЈ.
ЖИВИ ТРУПОВИ
Ако книгата не е необична, не е книга“
срцето, тогаш со човекот ќе се случи она што ќе се случи
со земјата кога за неа би згаснало сонцето, односно, ако
идејата за брутот,што е брут, не е зачната во срцето, туку
е произлезена направо од умот ќе доведе до
производствонабруќе сокоиќебидераспнатчовечкиот
син, какоштовпрочемибешераспнат“.
Заради своето незнаење на учените луѓе им е тешко
отворено да го постават прашањето за бесмртноста како
прашање за апсолутна слобода на човекот. Тој страв им
ги парализира умовите. – Вели Костов. Дури не толку
стравот од самата смрт колку стравот од тоа што се
обjавиле против неа. Тој има пуштено во човекот
длабоки корења. Костов го смета стравот за една
Сизифовска апсурдна ситуациjа Плашејќи се да не го
столчи, па наместо смешен, да испадне трагичен,
тргнуваjќи се настрана, Сизиф ќе го испуштел од раце
каменот откога ке го дотуркал на врвот од ридот за да
почне одново да го турка нагоре. Каменот се тркалал
надолу за да си го најде своето природно лежиште. Она
што тој требало да стори е да го задржи на врвот,
односно да го подигне и да го фрли во вселената како
камен-темелник на една платформа на кoja ќе ja
организира првата cвoja небесна човечко-ангелска
населба. Овде Костов го искажува својот филозофски
поглед на ВРЕМЕТО – МИНАТОТО, ИДНИНАТА И
СЕГАШНИОТМИГ. „Времето на природата е минатото
и затоа емалку да се бидефилозоф– ерудит, познавач на
минатото. Треба да се биде и филозоф-креатор,
проектант на иднината. И уште - смел аргонаут коj,
ловејќи по неизвесното море, ги совладува
невозможните пречки што му ги прават боговите кон
златното руно... И jacнo, како може да се живее среќно
според законите на природата, а притоа да се има ум и
разум? Значи, без категориjата на бесмртноста - не како
апстрактна, а како конкретна цел, не идеалистички
сфатена, а материjалистички - остануваат непотполни
сите хуманистички филозофски системи и политички
програми, затоа што не ја земаат предвид вечноста.
Впрочем, и самиотХристос вели: „Сакам да ве направам
слободни“. И уште подецидно: „Човекот е создаден за
живот, а не за смрт“. Дојдов до констатација, -
продолжуваУчителот, декаВРЕМЕТОевопрашање!Не
времето како поетска или како психолошка категорија,
туку како ФИЗИЧКА СОСТОЈБА, како состојба на
материјата. ВРЕМЕТО КОЕ ТЕЧЕ КАКО РЕКА ВО
КОЈАНИЕСМЕРИБИ.Времето кое тече и чиј тек прави
круг, идеален симбол на кој е нашиот часовник, но
сеуште несовршен во своето функционирање. Значи,
ДАЛИ Е ВРЕМЕТО ПРОБЛЕМОТ НА СИЗИФ?
: „
ï
32
BIBLIOTE^EN TREND Br. 25/26 2009
нема вакум простори. Се е материја. Нема ништо, се е
нешто... Мигот на сегашноста содржи во себе дел од
последниот миг на времето што минало и дел од првиот
миг на времето што доаѓа. Во својата несовршеност
часовницитене гомератисторискотовреме заштово тој
случај ќе го покажуваат и иднотото. Такви часовници
им се потребни на луѓето. а тоа ќе рече, потребна им е
историска свест за континуирано време што се врти во
круг – за идно времештопреминува воминато, а ова пак
сепреобразувавоидно,посилноза силата сокојаидното
влезе во него и помножено со неговата величина. Штом
тоа време го потчинат на својата логика, луѓето лесно ќе
го потчинат и на својата волја. „Слободната волjа ќе го
доведе човекот до бесмртност, а jac, гореjќи од
љубопитство да видам што има по смртта, се
самоубивам во експериментални цели. За тоа што ќе
наjдам зад граница, ќе изнаjдам начин да ви јавам“. – беа
последните зборовина еденодпоранешните ученицина
Учителот. Обземени од смртниот страв кој не следи цел
живот, ние во животот всушност не живееме, ние
умираме... А колку подобро без смртта, таа кралица на
вечниот мрак! – ќе извикне Костов. Нему му е доста од
мракот. Силно ја посакува светлината на слободниот,
вечен и среќен живот на луѓето: „Сите зла на овој свет
потекнуваат од нашето сознание дека сме смртни... Тоа
сознание е, значи, наша слобода и наше ропство
истовремено: наш ден и наша ноќ... Страдале и страдаат,
умирале и умираат безброј луѓе. И тоа со какви маки!
Меѓутоа, во вечниот живот нема да биде така... Човекот
како битие е (нзавршено битие).
Часовите на новата наука, како што и самиот ќе рече, се
терапевтскисеанси.
сарах инфинитум
ТОЛКУ РЕВОЛУЦИИ КОЛКУШТО ИМА
ЛУЃЕ НА ЗЕМЈАТА
Костов не сака да му робува на злото во себе, на
ѓаволот во себе.
својата десница „Да
се побуни ропскиот дух во него, да ја исправи тој роб
својата глава, да ја подигне својата силна рака и да го
одбрани своето вистинско место под сонцето...“
Симболиката
Костов зборува за укинување на
ропството, укинување на ропството наметнато од
сопствениотумзаробенвовремето.ПланотнаУчителот
со неговиот ученик Лазар е да го подготви да удри што
посилно со по своите предрасуди:
штоКостов ја користи е за големапочит, а
многу е веројатно и самиот во својот творечки жар да
станал медиум на духовните учители како што бил и
Ниче кој преку Заратустрините беседи стана загатка во
филосовската наука до ден денес. Лазар не можеше да се
изначуди што се случи со него после средбата со
Учителот. Му беше тешко и мачно, почнуваше да се
чувствува сам, напуштен, изгубен. Си повторуваше:
„Војна е, војна е!“ Тоа беше слична војна за која на
бојното поле на Курукшетра, Кришна го подготвуваше
воинот Арџуна во епот Бхагавад Гита или Песна за Бога.
Арџуна требаше да војува против своите најблиски.
Лазар тргна по тешкиот пат на вистината заради мајка
си, патот кој таа го имаше загубено како Ева што го
загубила Рајот. Кришна го поучува Арџуна дека подрага
и далеку попотребна е вистината отколку најблиските
негови. Дури и учителот не е толку драг во споредба со
вистината: „Драг ми е Платон, ама подрага ми е
вистината.“Какоможена таквиотвоиндамубидедраги
неговиот татко ако овој со животот во него ја внесува
смртта. Меѓу таквиот син и татко нема помирување:
„затоа не постојат синови и татковци, туку синови и
другари“. - ќе извика Костов. „Во секој човек има двајца
и затоа секој треба постојано да го преиспитува својот
однос кон вистината, да се прочистува духовно и
душевно и умот да не му робува на заблудите кои му ги
наметнуваат современите философи“. Само тогаш
Споменичкиот светилник до Стоковната куќа среде
пазарот ќе почне самиот да свети од себе и ќе го разбие
мракот на илјадулетијата. Во тоа ќе му помогне и
енергијата на мртвите кои во текот на својот живот
копнееле по светлината. Но Костов ја бара светлината и
спасот за сите човечки суштества, односно да има толку
револуцииколкуштоимачовечки суштества на Земјата.
Да има толку многу Лазари колку што има човечки
суштества затоа што истовремено тоа би значело и
второ доаѓање на Исус Христос на Земјата, т.е. вечниот
Учител на големата цел „слободниот, вечен и среќен
живот на луѓето“: „Во напрегнатата тишина можеше да
се чуе само како .
, тоабеашумовитешто гипредизвикувашееден
со на својот молив .
Веднаш откако го прочитав романот му се јавив на
авторот и му ги кажав своите најсилни впечатоци, а тој
заблагодарувајќи се емотивно ќе ми рече: „Многу сум
среќен што токму ти го прочита „Учителот“. Сега знам
декане сумповеќе сам“.
отчукува часовникот на времето Или
не цртач
допирот врз цртачката хартија
Еден исклучен студент од
Уметничката академија (затоа што не бил
талентиран)... Негов модел сега беше токму
УЧИТЕЛОТ или МЕСИЈАТА кој на светот уште пред
две и повеќе илјади години им ја пренел на луѓето
староновата Божја порака: „ПОСИЛНАОДСМРТТА
ЕЉУБОВТА“.
Цветко Раткин.
BIBLIOTEKATA VO PE^ATOT